30 Sandnes

Sandnes mot skulen og gamle sjukeheimen
Sandnes mot skulen og gamle sjukeheimen

Namnet samansett av sand og nes.

Ymse skrivemåtar: Namnet hev jamnaste vore skreve Sandnes eller Sandnæs. 1519, 1522, 1604, 1611, 1620, 1645, 1666, 1691 og 1701 Sandnes. Ein treffer ogso formi Sannes. Soleis 1563. Sandnæs 1721. I matriklane: 1665 Sandnes. 1718 og 1723 Sandnæs. Det same 1838. Frå 1886 Sandnes.

Grensor: I sud til Åmundsbotten, Hope og Mjanger, i vest og nord til fjorden og i aust til Bauge.

Eigedomstilhøvi: So langt attende som ein kan finna noko um eigedomstilhøvi, hev garden vore benefisert Lindås prestebol. 1832 fekk Ola Anderson kongl. skøyte på b.nr. 2 for 160 spdl. og jordavgift: 5 skj. 1½ fjdk. bygg. 1847 fekk Erik Monsson kongl. skøyte på b.nr. 1. for 300 spdl. og jordavgift: 1 t. 3 skj. og 2 fjdk. bygg.

Sandnes mot Sandnesbryggja
Sandnes mot Sandnesbryggja

Gamle matriklar og teljingar

Kopskattmanntal 1645: Sandnes. Gudmund Thordsen. Ko: Inger. Th. Dreng. Th. Thøs. Gullich Joensen. Ko: Eldi (Eldri?). Th. Dreng. Husmand Knud. Ko: Kari.

Kvegskattmanntal 1657: Sandnes. Gudmund 6 Kiør, 1 Quie, 6 Gieder, 3 Faaer. Gullich 4 Kiør, 1 Gied, 1 Faaer. Sebiørn, 3 Kiør, 3 Gieder, 4 Faaer.

Skattemanntal 1666: Saudnæs. Skylder Smør 1 Løb, Malt 1 Mele. Sæbiørn bruger ½ L. S., ½ Td. Malt. 53 Aar g. Søn: Ole, 13 Aar g. Christoffer bruger 1 Sp. Smør, 3 Kd. Malt. 50 Aar g. Søn: Ole, 3 Aar g. Ole Larsen bruger 1 Sp. Smør, 3 Kd. Malt. 36 Aar g. Under Hunsmænd og Strandsiddere: Gullich, 81 Aar g.

Matrikel etter reskript frå 1665: Sandnes. Landsktl. 1 Løb Smør., 1 Td. Malt. Saar 4 Td., afler 10 Td. Føder 18 Nøed, 1 Hest. Kan tiende 1 Td. Smaaskat 4 Mk. 5 Sk. Smaatiend 9 Sk. Brendefang til. Kan skatte af 1 Løb 9 Mk. Smør.

Manntal 1701: Sandnes. Hans Monsen, Jørgen Andfindsen. Prestebol allernaadigst beneficeret, ligger ved Søen, Maadelig jord-art, men tungvunden. Lidt Bierkebrendefang, ellers ingen herlighed. Skat 8 Rdl. 4 Mk. 7 ¾ Sk.
Under forbemeldte Gaard Sandnes ligger et Husmandssæde, hvorpaa bare en Husmand, som skal svare Husmandsskat til Kon­gen. Er aarlig 3 Mk.

Matrikeltaksten 1723: Sandnæs. 2 Mand. Lindaas prestebol med bøxel beneficeret. Intet Sætter. Brendeskoug til. Intet fiske. Ingen Quern. Ligger ved Søen 6 1/3 Mil fra Bergen. Ringe kornart og noget tungvunden, dog temmelig vis aarl. (til korn.) Saar 4 Td. Afler 12 Td. Føder 14 Kiør, 8 Ungnød, 12 Faar, 1 Hest. Skyld som fyrr 1 Løb 9 Mk. Smør.

Foto: Svein D. Viken